شهر خلاق یونسکو به چه معناست؟
یونسکو یک سازمان تخصصی از سازمان ملل متحد است که هدف آن «ایجاد صلح، ریشه کن کردن فقر، توسعه پایدار و گفتگوی بین فرهنگی از طریق آموزش، علوم، فرهنگ، ارتباطات و اطلاعات» تعریف شده.
سال ۲۰۰۴ این سازمان مفهومی با عنوان «شهر خلاق» را مطرح کرد که در شبکه شهرهای خلاق یونسکو هفت حوزه مختلف که همگی زیر مجموعه فرهنگ آن شهر هستند، تعریف میشود: صنایع دستی، هنرهای بومی ، هنرهای رسانه‌ای، فیلم، طراحی، خوراک شناسی، ادبیات و موسیقی. بنابراین هر شهری که کاندیدای ثبت در یونسکو میشود باید در این ۷ زمینه ویژگی‌های قبل توجهی داشته باشند. شهرداری‌ها متولی این فرآیند هستند و پس از ثبت موظف به ارائه گزارشاتی در راستای انجام فعالیت‌های مرتبط هستند.
در ایران غذاهای محلی رشت یکی از مواردی است که در لیست شهرهای خلاق ثبت شده است.
برای مردم رشت غذا در همه ادوار از توجه زیادی برخوردار است و به برکت وفور محصولات کشاورزی و نزدیکی به دریا تنوع غذاها نیزبسیار زیاد است. شهر رشت با ۲۲۰ خوراک محلی، تنوع خوراک و فرآورده‌های غذایی محلی در سال ۱۳۹۴ به عنوان شهر خلاق در یونسکو ثبت شد. غذاهای رشتی از خوشمزه ترین غذاهای شمالی هستند که از اصلی‌ترین جاذبه‌های فرهنگی این شهر شناخته میشوند.
در بیشتر غذاهای رشتی چند ماده غذایی مانند سبزی کوهی، گردو، برنج، رب انار، سیر، بادمجان و گوشت به طور منظم و با خلاقیت بالا استفاده میشود. البته تنوع غذاهای گیاهی در رشت بسیار بالاست و شاید بتوان سفره‌های غذاهای رشت را بهشتی دلچسب برای گیاهخواران دانست.
غذاهای رشتی
کته کباب
بهترین و پر طرفدارین غذا در گیلان کته کباب است که به شکل های مختلفی آماده میشود.کته کباب محلی،کته کباب ترش،جوجه ترش،دوش کباب و…
که در وعده صبحانه هم استفاده میشود.
خورش فسنجان
فسنجان به عنوان یکی از غذاهای محلی رشت معمولا در مراسم‌های رسمی اهالی شهر سرو میشود. و به صورت ترش سرو میشود.که در آن از رب انار ترش و گردوی فراوان استفاده میشود.
خورش انار بیج
تقریبا شبیه فسنجان به نظر می‌رسد اما در پخت این غذا از سبزی‌های معطر مانند تره، جعفری و گشنیز استفاده شده است. در کنار این غذای خوشمزه زیتون پرورده را از دست ندهید که لذت خوردن آن را چندین برابر می‌کند.
میرزا قاسمی
بادمجان‌ها پس از کباب شدن بر روی آتش مستقیم با موادی مانند سیر، گوجه و چاشنی مخلوط میشود. در هنگام سرو معمولا تخم مرغ بر روی میرزا قاسمی می‌شکنند و به همراه برنج میل می‌کنند. البته این غذا با نان نیز خورده میشود و گاه به عنوان پیش غذا در رستوران‌ها یا مهمانی‌ها سرو میشود
کویی تره
غذایی که شباهت زیادی به میرزا قاسمی دارد با این تفاوت که به جای بادمجان از کدو حلوایی استفاده می‌کنند و به آن گردوی سابیده شده، شکر و رب انار اضافه می‌کنند.
کال کباب
بادمجان کباب شده به همراه انار و آب انار، گردو، سبزی‌های معطر (چوچاق، نعناع، خالواش) مواد تشکیل دهنده‌ی این غذا هستند که به عنوان پیش غذا یا چاشنی همراه غذا خورده میشود.
خورش غوره مسما
این خورش به اشکال متفاوت در خیلی از شهرهای ایران پخته میشود که مواد اصلی آن را مرغ، بادمجان، گوجه و غوره تشکیل می‌دهد که یک خورش لذیذ و خوشمزه با پلو است. از آنجا که در این خورش از غوره استفاده میشود، یک مزه ترشی به آن می‌دهد که به مزاج افراد ترش پسند بهتر می‌آید. در بعضی مناطق که خورش آلو مسما درست می‌کنند به جای غوره از آلو استفاده می‌کنند که طعم ان به نسبت ملس میشود.
باقلا قاتق
یکی از معروف‌ترین غذاهای محلی رشت باقلاقاتق است که برای تهیه‌ی آن شوید خشک، سیر کوبیده، نمک و زردچوبه و تخم مرغ نیز به آن اضافه می‌کنند.
شوید قرمه
این خورش خیلی شبیه به قرمه سبزی است با این تفاوت که در سبزی آن از شوید تازه و به جای لیمو عمانی از گوجه سبز استفاده می‌کنند که طعم متفاوتی به قرمه می‌دهد. ما بقی مواد غذایی قرمه مانند گوشت، لوبیا، پیازداغ و چاشنی به همان روال طبخ میشود. تازگی مواد غذایی طعم دلپذیری به غذا می‌دهد که در عین حال سالم به نظر می‌رسد.
ترش تره
برای پختن این غذا سبزی خرد شده شامل جعفری، گشنیز، اسفناج و تره را به همراه آب با برنج می‌پزند و کمی آبغوره به آن اضافه می‌کنند. این مواد رو له می‌کنند و با کره یا روغن تفت می‌دهند. در آخر تخم مرغ و سیر را می‌ریزنند و خوب که با هم مخلوط شد، اجازه می‌دهند خورش جا بیفتد تا با برنج یا نان سرو کنند. آب این غذا به نسب کم است و به صورت یک خورش یا خوراک غلیظ درمی‌آید.
اشپل کوکو
معمولا کوکو از ترکیب سبزیجات یا مواد غذایی دیگر خرد شده با تخم مرغ به دست می‌آید. اشپل همان تخم ماهی است که با تخم مرغ پخته میشود و کوکوی خوشمزه‌ای از آن بر روی سفره گیلانی‌ها می‌آید.
شامی رشتی یا شامی پوک
این غذای محلی رشت از غذاهای محبوب و خوشمزه‌ی گیلانی‌هاست و پختن آن به زمان بیشتری به نسبت شامی‌های دیگر نیاز دارد. البته اهالی گیلان پنیر لیقوان و سبزی خوردن را جز آداب خوردن شامی پوک گیلانی می‌دانند.