یکی از انواع ماهیهای شمال ایران است که در دریای کاسپین و رودخانههای استانهای گیلان و مازندران یافت میشود. . دوکی شکل است با فلس نقره ای روشن و سربی تیره و دم دو فاق با گوشتی سفید و لطیف ، جنس نر آن کشیده تر است و روی سر آن خال های درشت و سفید دارد . این ماهی در دو نوع است : دریایی و پرورشی که نوع دریایی آن مرغوب تر است . این نوع ماهی از مرغوبترین انواع ماهی شمال به حساب میآید،مزهٔ گوشت آن بسیار محبوب است ولی استخوانهای بسیار ریزی در گوشت آن است (به این استخوانهای ریز در اصطلاح سیخ یا تیغ میگویند). ماهی سفید از پایان بهار تا آغاز پاییز تخمریزی میکند. ماهی از جمله محصولات پروتئینی است که در اکثر کشورهای دنیا به دلیل خواص متعدد در سبد خانوار جایگاهی ویژه دارد،ماهی سفید تقریباً دلپسندترین و لذیذترین ماهی مصرفی مردم ایران به ویژه شمال کشور بوده و از جایگاه رفیعی در بین مردم منطقه برخوردار است.
این ماهی بیش از ۶۰درصد ترکیب صید ماهیان استخوانی صیادان را در سواحل ایرانی به خود اختصاص داده و بیش از ۱۲هزار نفر صیاد به صید آن در دریا اشتغال دارند. ازجمله دلایل مختلف محدودکننده تولید مثل طبیعی مانند : ایجاد سدهای انحرافی و آبندها، صید بیرویه که ناشی از افزایش جمعیت و آلودگیهای زیست محیطی، روش غلط صید در سالیان گذشته و از بین رفتن بخش اعظمی از جایگاههای تخمریزی طبیعی در رودخانهها و تالاب انزلی عوامل کاهش ماهی سفید در حوضه جنوبی دریای کاسپین میباشد صید انبوه ماهیان مولد در رودخانهها به هنگام آمادگی برای تخمریزی یکی از عوامل مهم و اصلی کاهش ذخایر ماهی سفید میباشد.
روش پخت ماهی
ماهی سفید را پاک کنید و بسته به اندازهاش به چند تکه تقسیم کنید. سپس آن را نیم ساعت در مخلوط آبلیمو، سیر، زردچوبه، نمک، فلفل سیاه و گلپر بخوابیانید. پس از نیم ساعت ماهی را از این مواد بیرون بیاورید و خشک کنید. اگر ماهی هنگام سرخ شدن خیس باشد روغن زیادی به اطراف میپاشد و ماهی طوری که باید سرخ و برشته نمیشود.
در یک تابه ضخیم و سنگین یک فنجان روغن سرخکردنی بریزید و روی حرارت بگذارید تا داغ شود. قطعات ماهی را در روغن داغ بگذارید. پوست ماهی باید به سمت پایین باشد. بعد از اینکه یک طرف ماهی کاملا سرخ شد و پوست ماهی حالت خشک پیدا کرد آن را برگردانید تا طرف دیگرش سرخ شود.
این روش بسیار ساده و در عین حال برای ماهی سفید بسیار مناسب است.
ماهی سفید شکمپر
سرخ کردن ماهی سفید شکمپر به سبک شمالی یک روش ساده است که در آن مثل بسیاری از غذاهای شمالی از ترکیب بینظیر رب انار و گردو استفاده میکند.
داخل ماهی را خوب تمیز کنید و به نمک و فلفل آغشته کنید.
پیاز را رنده کنید و آب اضافی آن را بگیرید. گردو را خوب خرد کنید. رب انار، گردو، پیاز، سبزیجات معطر، و نمک و فلفل را مخلوط کنید و در شکم ماهی جا بدهید. لبههای شکم ماهی را با خلال دندان به هم وصل کنید یا به یک نخ و سوزن استریل شده به هم بدوزید.
این ماهی را به دو روش میتوانید سرخ کنید: در تابه و در فر.
برای سرخ کردن ماهی سفید شکمپر در تابه کافی است یک فنجان روغن سرخکردنی را در یک تابه ضخیم بریزید و بگذارید روی حرارت حسابی داغ شود. حالا مای را با احتیاط طوری که مواد داخل شکماش بیرون نریزد در روغن داغ بگذارید تا یک طرف آن خوب سرخ شود. سپس آن را برگردانید تا طرف دیگرش سرخ شود.
برای سرخ کردن ماهی در فر، ابتدا فر را روشن کنید و بگذارید خوب داغ شود. در یک تابه مناسب فر که برای ماهی بزرگ یا کوچک نباشد روغن سرخکردنی بریزید و ماهی را در آن قرار دهید و در فر بگذارید. ماهی حدودا ۴۵ دقیقه زمان نیاز دارد تا حسابی سرخ و برشته شود.
ماهی سفید را در کنار برنج شمالی کتهای و مخلفات شمالی مثل زیتون پرورده سرو کنی