موزه های روستایی، تصاویری ملموس از زندگی سنتی‌اند که در آنها می توان معماری، آداب و رسوم، صنایع دستی و هنرهای بومی را از نزدیک مشاهده و زندگی روستایی را تجربه کرد؛ این موزه ها فضایی را فراهم می‌کنند تا مردمان هر سرزمین با گذشته نزدیک پدران و مادران خود آشنا شوند. موزه میراث روستایی گیلان تنها تجربه ملی در زمینه صیانت از فرهنگ و معماری روستایی با مفهوم موزه فضای باز در ایران می باشد. این موزه که در نوع خود در خاور میانه و آسیای مرکزی منحصر بفرد است، با هدف پاسداشت و حفظ میراث مادی و معنوی مردم سرزمین گیلان طراحی شده است. فکر برپایی این موزه پس از زمین لرزه 1369رودبار، توسط دکتر محمود طالقانی مطرح شد. چند روز پس از وقوع این زمین لرزه، مجموعه مطالعاتی تحت عنوان “اثرات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی” زلزله به سرپرستی دکتر طالقانی آغاز گردید. نتایج این مجموعه تحقیقات بیانگر ایجاد دگرگونی شدیدی در زندگی مردم و گسست آنان از گذشته نزدیک شان بود؛ در واقع از بین رفتن روش زندگی بومی به بهانه نوسازی و توسعه در مناطق آسیب دیده در استان گیلان همانند سایر مناطق کشور از دهه 20 آغاز شده بود و حوادث طبیعی تنها تشدید آن را در پی داشت.
موزه میراث روستایی گیلان موزه‌ای در پارک جنگلی سروان رشت در استان گیلان است. این موزه در زمینی به مساحت حدود ۲۶۰ هکتار در پارک جنگلی سراوان، واقع در کیلومتر ۱۸ بزرگراه خلیج فارس (جاده رشت-تهران) ساخته شده است.
فاز مطالعات مقدماتی این موزه از اوایل سال ۱۳۸۱ خورشیدی آغاز گردید. در اردیبهشت ۱۳۸۴ اولین کارگاه این طرح (حوزه فرهنگی و معماری جلگه شرق سپیدرود) راه‌اندازی شد که مجری این طرح آقای دکتر طالقانی و اولین سرپرست کارگاه و سازنده اولین ساختمانها و محوطه موزه خانم مهندس پویا میریوسفی بوده‌اند
قرار است بناهای ۹ روستای اصیل استان که نمادهای معماری اصیل گیلان در آنها نمایان است واچینی شود و سپس در محل این موزه دوباره‌چینی گردد. از این تعداد روستا، یک روستا در جلگه شرقی گیلان یعنی لاهیجان و رودبنه و روستای دوم مربوط به جلگه مرکزی رشت است. روستای سوم مربوط به فومن است. دیرینگی بناهای موجود در سایت موزه از ۶۵ تا ۱۸۰ سال است. در این موزه نوع زندگی، کار، مسکن و صنایع دستی بومی گیلان به نمایش درمی‌آید.
آدرس ایران، گیلان، کیلومتر ١٨ آزادراه رشت- قزوین، نرسیده به پلیس راه، جادهی سراوان- شفت
بهای بلیط ورودی موزه میراث روستایی گیلان برای بازدیدکنندگان داخلی 5/000 تومان و بازدیدکنندگان خارجی 50/000 تومان خواهد بود.
ساعات بازدید همه روزه9صبح تا6عصر