رودخانه زرجوب یکی از دو رود شهر رودگذر رشت است که از کوه های کم ارتفاع هزار مرز، نیزه سر، جوکلبندان و کچا از حدود 25 کیلومتری جنوب شهر رشت سرچشمه می گیره، پس از عبور از منطقه «بهدان» و «چوماچا» و پیوستن به رودخانه گوهررود رودخانه پیربازار رو تشکیل می دهد. به بخش شرقی تالاب انزلی وارد می شود. این رودخانه با متوسط حجم سالانه 173/4 میلیون متر مکعب یکی از منابع اصلی و مهم تامین آب تالاب انزلی به شمار می رود.
این ۲ رودخانه که روزگاری به عنوان آبراه‌های حیاتی و قلب شهر رشت گردشگران زیادی را به خود جذب می کرد، اکنون غرق در انبوهی از مشکلات زیست محیطی، حتی نمی‌توان لحظه‌ای در کنار این رودخانه‌ها توقف کرد.
نبود برنامه ریزی شهری برای مدیریت فاضلاب، مدیریت نادرست منابع شهری در حوزه پسماند خانگی و عدم دوراندیشی نسبت به آینده شهری شهر رشت باعث شد که این ۲ رودخانه به عنوان تنها راه حل پوشاندن و عبور فاضلاب خانگی و تجاری رشت دور از چشمان مردم تبدیل شود.
تداوم همین مدیریت ضعیف در کنار فقدان ورود محکم دستگاه های نظارتی و زیست محیطی امروز این ۲ شاهراه حیاتی شهر را به آلوده ترین رودخانه های استان تبدیل کرده استاحیاء رودخانه‌های زرجوب و گوهررود رشت از سالهای گذشته به مطالبه عمومی تبدیل شده‌است، شهروندان به ویژه ساکنان حاشیه زرجوب و گوهررود از بی‌مهری‌ها نسبت به این رودخانه‌ها نگران هستند، آنان از آلودگی و بوی نامطبوع این رودخانه‌ها به ویژه در روزهای گرم، گلایه دارند و بارها از مسئولان مربوطه خواستار نجات زرجوب و گوهررود هستند، اما وضعیت این رودخانه‌ها نگران کننده است.
سالهاست که زرجوب و گوهررود و مردم حاشیه آن علاوه بر تمامی مشکلات میزبان انبوهی از مسئولان هستند. این دو رودخانه طی سالهای اخیر باترافیک پرحجم مسئولان شهری و استانی برای بازدید و ارائه وعده حل یک شبه معضل ورود زباله مواجه بودند که البته تا به امروز هیچکدام از آنها راه به جایی نبرده است.
البته نه تنها شاید اراده ای برای حل معضل این دورودخانه وجود ندارد، بلکه شاید تداوم وضعیت فعلی آن برای عده‌ای سودآور باشد تا با ریختن وعده‌های انتخاباتی خود در آن، خود را به کرسی های مدیریت شهری برسانند. بی توجهی و انبوه وعده های تحقق نیافته مدیران محلی را می توان در سخنان شهروندان رشتی بخصوص ساکنین مجاور زرجوب و گوهررود به وضوح دید.
طی سالهای اخیر هنوز هیچ نهادی تولیت لوله های بزرگی را نپذیرفته است که هر روز صدها هزار لیتر فاضلاب خانگی و تجاری را وارد زرجوب و گوهر رود می کنند و همواره در کنار تاکید بر همکاری بین دستگاهی، ساماندهی آن سخن می گویند. در حالی که این مسئله نیازمند مسئولیت پذیری و اقدامی جهادی در عین حال برنامه ریزی شده و بلند مدت است.
اما شاید در کنار مشکل شبکه فاضلاب، این دورودخانه با مشکل بزرگ حریم خوری و ورود مستقیم فاضلاب خانگی مواجه هستند که شرکت آب منطقه ای نیز به این مسئله اشاره دارد. مدیرعامل آب منطقه‌ای استان گیلان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به اقدامات شهرداری رشت برای آزادسازی حریم رودخانه ها اشاره کرد و گفت: شهرداری رشت خانه هایی را در حریم رودخانه ها آزادسازی کرد؛ ضمن اینکه آب منطقه ای با این مجموعه همکاری لازم را دارد.طبق آخرین برآورد شرکت آب منطقه ای گیلان، برای جمع‌آوری و دفع بهداشتی فاضلاب استان که ۲ رودخانه رشت از مهم ترین پروژه محسوب می شوند به اعتباری بالغ بر ۲۶ هزار میلیارد تومان نیاز است. اعتباری که ناشی از فرسایش سالها و شاید دهها بی مدیریتی و بی توجهی است. شاید چند دهه پیش با ارقامی بسیار کمتر از این میشد مشکلات استان از جمله رشت را حل کرد. گفتارهای متولیان امر نشان میدهد هنوز مدیریتی منسجم و جدی برای حل مشکل این رودخانه ها وجود ندارد در حالی که موضوع از حد بحران فراتر رفته و دیگر شاید برای احیای دوباره آن دیر شده باشد