زیتون از سوغاتیهای معروف استان گیلان است و رشت بهعنوان یکی از اصلترین مراکز کاشت زیتون به شمار میرود. زیتون انواع مختلفی دارد و در شهرهای استان گیلان بهخصوص رشت میتوانید بهراحتی انواع مختلف زیتون را خریداری کنید.زیتون (Olive) و با (نام علمی: Olea europaea) شامل تقریباً ۲۰ گونه درختان کوچک از خانواده زیتونیان می باشد و در جهان کهن از حوزه دریای مدیترانه، شمال آفریقا، جنوب شرقی آسیا، شمال تا جنوب چین، اسکاتلند و شرق استرالیا پراکندگی گستردهای داشته است و همیشه سبز بوده و دارای برگهایی کوچک و یکپارچه می باشد که روبروی هم قرار گرفتهاند. میوه این گیاه یک شفت است.
پیش از این تصور میشد کشت زیتون در رودبار قدمت ۸۰۰ ساله دارد اما تازهترین کشفیات باستانشناسی در تپه باستانی کلورز رستمآباد بیانگر این است که کشت زیتون در این منطقه به بیش از دو هزار سال پیش بازمیگردد.همچنین ناصرخسرو در سفرنامه خود از وجود زیتون در منجیل و رودبار سخن گفته است.زیتون حاوی میزان زیادی روغن غیراشباع مونو است. حاوی مواد شیمیایی گیاهی است که باعث کاهش کلسترول و خطر ابتلا به سرطان میشود. حاوی میزان زیادی آنتیاکسیدان است.دوام و مدت نگاهداری آن نسبت به روغنهای دیگر بیشتر است و حتی میتوان آن را فریز کرد.
مصرف روغن زیتون خطر سرطان سینه را کاهش میدهد.پژوهشگران به زنان توصیه میکنند که در رژیم غذایی خود از زیتون و روغن آن استفاده کنند.[همچنین روغن زیتون به جز خاصیت ضد سرطانی فواید فراوانی دارد که از آن جمله ملین بودن آن و نرم کردن عضلات و آرامبخشی درد استخوان است.[همچنین روغن زیتون به موها نرمی و لطافت خاصی میبخشد و باعث تقویت مو میشود. عصاره زیتون برای چین و چروک پوست بسیار مفید است و باعث لطافت و نرمی و شادابی پوست صورت میشود.
اخیراً دارویی بنام زیتونکس در ایران تولید شدهاست که از عصاره برگ زیتون تهیه شدهاست و برای درمان تبخال از آن استفاده میشود. زیتون نقرس و رماتیسم را درمان میکند.برگ زیتون با اثر مقوی درمانکننده فشار خون و زخمهای عفونی است. شیرابهای قندی تحت نام (مان زیتون) از ساقه این درخت ترشح میشود که مصرف خوراکی دارد. همچنین برگ زیتون نیز حاوی گلوکزید، مواد قندی، مواد تلخ، کلروفیل، اسید گالیک، تائن، موم و مانیت استروغن زیتون، سوزش و درد ناشی از سوختگی را تسکین داده و از بروز تاول جلوگیری میکند. کمپرس پوست در موارد آفتابسوختگی، سرمازدگی، گزش مار، عقرب و حشرات با روغن زیتون سبب تسکین درد و سوزش و التیام میشودهمچنین ماساژ پوست با روغن زیتون، تعریق زیاد را کاهش داده، مژه و ابرو را تقویت میکند.این در حالی است که ماساژ پوست سر با روغن زیتون سبب تقویت پوست و مو گشته و شوره سر را برطرف کرده و موهای سپید شده را سیاه میکند. چند قطره روغن زیتون سریعاً خارش و سوزش چشم و پلک را تسکین داده و آبریزش چشم را برطرف ساخته و قوه بینایی را تقویت میکند.
مخلوط مساوی روغن زیتون و گلیسیرین نیز نقش مفیدی در معالجه پوست پای ترک خورده، درمان شوره سر و ریزش مو، جلوگیری از سفیدی مو دارد. پوست و برگ درخت زیتون دارای خاصیت تببر است.